Odak Proje

Teknik Dokümantasyon ve Metodoloji

Ana Sayfaya Dön

1. Kullanıcı Kılavuzu ve Sonuçları Yorumlama

Bu bölüm, Odak Projesi'nin sunduğu analizlerin ne anlama geldiğini ve bu sonuçları kendi tasarımlarınızı iyileştirmek için nasıl kullanabileceğinizi basit bir dille açıklar.

a. Isı Haritası (Heatmap)

Bu Analiz Nedir?: Isı haritası, bir kullanıcının bir görsele ilk baktığında gözünün istemsizce nereye odaklanacağını gösteren bir haritadır. Kırmızı ve sarı "sıcak" bölgeler en çok dikkat çeken alanları, mavi ve yeşil "soğuk" bölgeler ise en az dikkat çeken alanları temsil eder.

Sonuçlar Nasıl Yorumlanmalıdır?:

b. Bakış Rotası (Gaze Plot)

Bu Analiz Nedir?: Bu simülasyon, bir kullanıcının gözünün görsel üzerindeki en dikkat çekici noktalar arasında hangi sırayla gezinebileceğini tahmin eder. Rota, en dikkat çekici noktadan (1) başlar ve azalan dikkat sırasına göre devam eder.

Sonuçlar Nasıl Yorumlanmalıdır?:

c. CTA Skoru ve Tespiti

Bu Analiz Nedir?: Algoritma, görselinizdeki "Satın Al", "İncele", "Başvur" gibi eyleme çağrı butonlarını bulur ve bu butonların genel dikkat çekme potansiyelini 0-100 arasında puanlar.

Sonuçlar Nasıl Yorumlanmalıdır?:

2. Sistemin Teknik Mimarisi ve İşleyişi

Bu bölüm, uygulamanın arka planında çalışan teknolojileri ve veri akışını mühendislik bakış açısıyla detaylandırmaktadır.

2.1. Teknoloji Yığını

2.2. Veri Akışı ve Sistem Mimarisi

Uygulama, stabil ve güvenli bir kullanıcı deneyimi için Post-Redirect-Get (PRG) mimari desenini kullanır.

  1. Dosya Yükleme (POST): Kullanıcı bir dosya yüklediğinde, multipart/form-data olarak ilgili /upload_... endpoint'ine gönderilir. Flask, werkzeug.utils.secure_filename ile dosya adını sanitize eder ve dosyayı geçici olarak /static/uploads dizinine yazar.
  2. Analiz Süreci Tetikleme:
    • Video için: process_video fonksiyonu, videoyu cv2.VideoCapture ile okur. Belirli saniye aralıklarıyla (`SAMPLING_INTERVAL_SECONDS`) kareler arasında cv2.absdiff ile mutlak fark hesaplar. Bu farkın belirli bir eşik (`CHANGE_THRESHOLD`) değerini geçmesi, o anki karenin "Anahtar Kare" olarak kabul edilmesini sağlar.
    • Görsel için: perform_analysis fonksiyonu doğrudan çağrılır.
  3. Çekirdek Analiz (perform_analysis): Her bir resim (veya anahtar kare), bu merkezi fonksiyon içinde sırasıyla generate_heatmap, generate_focus_map, generate_gaze_plot ve score_button_candidates alt fonksiyonlarından geçirilir. Her bir fonksiyonun çıktısı (görsel dosyalar), /static/outputs dizinine yazılır.
  4. Veri Kalıcılığı ve Yönlendirme: Tüm analiz sonuçları bir Python sözlüğünde toplanır ve Flask'in session objesinde saklanır. Ardından, sunucu redirect(url_for('...')) ile kullanıcıyı sonuçların gösterileceği yeni bir URL'e yönlendirir.
  5. Sonuçların Gösterimi (GET): Kullanıcının tarayıcısı bu yeni URL'e standart bir GET isteği yapar. İlgili Flask rotası, session'dan sonuç verilerini çeker ve render_template ile HTML sayfasını dinamik olarak oluşturarak kullanıcıya sunar.

3. Analizlerin Bilimsel Temelleri ve Kazanımlar

Bu bölüm, analiz modüllerinin dayandığı akademik prensipleri ve pazarlama alanındaki önemini açıklar.

a. Isı Haritası (Saliency)

Bilimsel Arka Plan: Isı haritası, insan görsel sisteminin "aşağıdan yukarıya dikkat" (bottom-up attention) mekanizmasını modellemeye çalışır. Bu, kullanıcının hedeflerinden bağımsız olarak, görselin kendi içsel özelliklerinin (renk, kontrast, yönelim) istemsizce dikkati nasıl çektiği prensibine dayanır. Temelleri, alanda çığır açan Itti, Koch ve Niebur (1998) tarafından geliştirilen "Saliency-Based Visual Attention" modeline dayanmaktadır.

Pazarlama Açısından Önemi: Isı haritası, "Banner Körlüğü" (kullanıcıların reklamları bilinçsizce görmezden gelmesi) gibi olguları tespit etmenizi sağlar. Tasarımınızdaki görsel hiyerarşiyi ortaya çıkararak, en önemli mesajınızın mı yoksa alakasız bir görselin mi dikkat çektiğini veriye dayalı olarak gösterir.

b. Bakış Rotası (Gaze Plot)

Bilimsel Arka Plan: İnsan gözü, bir sahneyi tararken "sakkad" (hızlı sıçramalar) ve "fiksasyon" (kısa duraklamalar) yapar. Algoritmamız, dikkat haritasındaki en yoğun bölgeleri bularak bu fiksasyon noktalarını tahmin eder ve "Geri Dönüşün Engellenmesi" (Inhibition of Return - IoR) prensibini simüle ederek bu noktalar arasında mantıksal bir rota çizer.

Pazarlama Açısından Önemi: Bakış Rotası, bir tasarımın "görsel anlatısını" deşifre eder. Kullanıcının bilgi akışını istediğiniz sırayla (örneğin: Başlık -> Ürün -> Buton) takip edip edemediğini gösterir. Kaotik bir rota, tasarımınızın yönlendirmesinin zayıf olduğuna işarettir.

c. CTA Tespiti ve Yorumlama

Bilimsel Arka Plan: Bu modül, tasarımcı Don Norman'ın "Olanaklılık" (Affordance) kavramına dayanır. Bir elementin tasarımı, onun nasıl kullanılacağını (örneğin "tıklanabilir" olduğunu) ima etmelidir. Algoritmamız bu olanağı, anlamsal içerik (eylem bildiren metin), görsel ayırt edicilik (kontrast, şekil) ve geometrik form gibi birden çok özelliği birleştirerek tespit etmeye çalışır.

Uzman Yorum Sistemi: Bu projede, analiz sonuçları bir yapay zeka dil modeline gönderilmez. Bunun yerine, her bir analiz metriği için ("Görünürlük", "Odaklanma", vb.) ve her bir skor aralığı için ("Çok İyi", "İyi", "Orta", "Zayıf") önceden hazırlanmış, uzman bakış açısını yansıtan kural tabanlı yorumlar kullanılır. Bu, hem son derece hızlı sonuçlar alınmasını sağlar hem de her seferinde tutarlı ve eyleme geçirilebilir öneriler sunulmasını garanti eder.

Elde Edeceğiniz Kazanımlar

4. Kaynakça

Bu projede kullanılan algoritmalar ve metodolojiler, aşağıda listelenen temel bilimsel çalışmalara ve teknolojilere dayanmaktadır.